น้ำตกสักงาม ถ้ำหลวง แผ่นดินหวิด <21 ม.ค. 52>
ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ตำบลลวงเหนือ เดินทางโดยเรือเล็ก ขึ้นเรือบริเวณอ่างเก็บน้ำแม่กวง ใช้เวลาเดินทางประมาณ 15 นาที ใต้ร่มเงาของใบสักใหญ่ที่ทอดตัวยาวกว่า 13 กิโลเมตร พาเราหลุดออกมาจากสังคมภายนอกที่วุ่นวาย เพื่อไปยังชุมชนเล้กๆ แห่งหนึ่งที่มีเรื่องราวของการพึ่งพาอาศัยและอยู่ร่วมกันอย่างสมดุลจองคนกับป่า นั่นคือ "บ้านป่าสักงาม" ซึ่งตั้งอยู่ที่อำเภอสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ จากตัวเมืองเชียงใหม่เราใช้เวลาเดินทาง ชั่วโมงเศษ ตามเส้นทางสายแม่โจ้-อำเภอพร้าว ก็มาถึง "บ้านป่าสักงาม" ซึ่งมีความเป็นมา ยาวนานกว่า 300 ปี ชาวบ้านส่วใหญ่สืบเชื้อสายมาจากชาวลัวะ ซึ่งเป็นชนชั้นดั้งเดิมของเชียงใหม่ โดยมีหลักฐานจากซากปรักหักพังของเจดีย์อิฐที่ขุดพบมากกว่า 20 จุด แต่เดิมนั้นบ้านป่าสักงามเป็หมู่บ้าน ที่มีความอุดมสมบูรณ์มาโดยตลอด กระทั่ง 30 กว่า ปีที่แล้ว พื้นที่ป่ากลับเสื่อมโทรมลง จากการตัดไม้ทำลายป่า น้ำตกที่เคยไหลอยู่ตลอดทั้งปีก็เหือดแห้งหายไป เหลือแต่ฝุ่นแดง จนเมื่อปี 2536 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชประสงค์ ให้จัดตั้งโครงการพัฒนาพื้นที่ป่าขุนแม่กวง อันเนื่องมาจากพระราชดำริขึ้น บนผืนป่ากว่า 345,000 ไร่ ใน 55 หมู่บ้าน ซึ่งอยู่ในความดูแลของศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ผืนดินที่เคยแห้งแล้งกลับมาเขียวขจีอีกครั้ง
- จุดแรกที่เราไปเยือน คือ ฝายกั้นน้ำชนิดต่างๆ เป็นกลไกแรกที่ช่วยคืนความชุ่มชื้นให้ผืนป่า อาทิ ฝายไม้แถวเดียว ฝายไม้แกนดินเศษไม้ ฝายคอกหมูแกนดิน ฝายหินเรียง
- จุดที่สอง คือ กาดผี เป็นเนินดินสีส้มแปร๊ดสูง-ต่ำลดหลั่นกันไป ซึ่งสัตว์ป่ามักจะมาอาศัยกินดินโปาง เหตุที่เรียกกาดผี เพราะความเรียบเนียนของผืนผิวดินราวกับว่ามีใครมาเก็บกวาดไว้นั่นเอง ถัดไปไม่ไกลนัก คือ พื้นที่ของวัดห้วยเฒา ซึ่งมีซากปรักหักพังของเจดีย์เก่าแก่ที่ขุดพบในพื้นที่ของหมู่บ้าน
- จุดที่สาม คือ ถ้ำหลวง เป็นถ้ำหินปูนขนาดใหญ่มีค้างคาวอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก เมื่อเดินต่อไปอีกนิดใกล้กับบริเวณ ทางออกไปถนนของหมู่บ้าน คือ พื้นที่ตัวอย่างของการปลูกไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง ได้แก่ ไม้ใช้สอยและไม้เศรษฐกิจ ไม้ฟืน และไม้กินได้
เมื่อชุมชนได้ใช้ประโยชน์ จากไม้ที่ปลูกไว้แล้วนั่น ก็จะทำให้เกิดการอนุรักษ์ป่าไปโดยปริยาย อีกนั่นยังช่วยให้เกิดแหล่งดิน น้ำลำธาร เป็นประโยชน์ทั้งทางตรง และทางอ้อม เราเดินต่อไปที่พื้นที่ ป่าซับน้ำ ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์ความอุดมสมบูรณ์ของป่า มีน้ำขังอยู่เป็นบริเวณกว้างมีสีคล้ายกับสนิม เนื่องจากการคายน้ำของต้นไม้ จากนั้นเรามายัง "แผ่นดินหวิด" เป็นจุดชมวิวพระอาทิตย์ตกดินที่สวยมากแห่งหนึ่ง ที่สร้างชื่อเสียงให้กับหมู่บ้าน ด้วยลักษณะพิเศษที่คล้ายกับแผ่นดินถูกตัดหายไป
เมื่อรถพาเรามาจนสุดถนน ก็พบที่ตั้งขิงท่าเรือของหมู่บ้าน ซึ่งอยู่เหนือบริเวณอ่างเก็บน้ำแม่กวง เป็นอีกเส้นทางสัญจรที่ชาวบ้านนิยมกัน เพราะช่วยร่นระยะเวลาทางได้มากกว่าทางรถ ที่วัดป่าสักงาม มีพระพุทธรูปโบราณที่ชาวบ้านไปพบโดยบังเอิญในลำห้วย เป็นพระพุทธรูปที่สร้างในสมัยเมืองสามฝั่งแกน มีอายุราว 700 กว่าปี ชาวบ้านเรียกกันว่า "พระสิงห์สาม" เป็นที่เคารพนับถือกันมาก บ้านป่าสักงามได้รับรางวัลชนะเลิศการขยายผลโครงการ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ด้านบริหารจัดการพื้นที่ป่า เมื่อปี 2549 และเป็นชุมชนตังอย่างในด้านการอนุรักษ์ และฟื้นฟูป่า
MoreINFO
- การมาเทียวศึกษาดูงาน สามารถติดต่อล่วงหน้าได้ที่ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ โทร 0 5338 92289 หรือ พ่อหลวงคำปิง 08 6190 3655 มีบ้านพักรับรอง และเต็นท์ไว้บริการ
- การเดินทาง เข้ามาได้ 2 ทาง คือ ทางรถตามเส้นทางแม่โจ้ อำเภอพร้าว ระยะทางประมาณ 70 กว่ากิโลเมตร ปากทางเข้าอยู่ห่างจากน้ำตกบัวตอง – น้ำพุเจ็ดสีไปไม่ไกลนัก หรือจะนั่งเรือที่อ่างเก็บน้ำขุนแม่กวงอุดมธารา ซึ่งช่วยร่นระยะทางได้ แต่ไม่สามารถนำรถยนต์ข้ามได้
| 
